طراخی فروشگاه اینترنتی

علاوه‌براین، به‌نظر می‌رسد ماهیت توکن‌های غیرمثلی محدودیت‌هایی برای بازار این کلاس دارایی ایجاد کرده است. شاید بازاری با دارایی‌های محدود و تعداد مشتریان محدودتر به نوآوری تازه‌ای برای جذب سرمایه‌گذاران بیشتر نیاز داشته باشد. این‌جاست که F-NFT یا توکن غیرمثلی تقسیم‌شده پا به میدان می‌گذارد.

F-NFTها آمده‌اند تا بازار NFTها را دموکراتیک‌تر و راه را برای ورود سرمایه‌گذاران متوسط و خُرد به دنیای NFTها باز کنند. در این مطلب، قصد داریم مفهوم NFTهای تقسیم‌شده و نحوه کارکرد و مزایا و معایب آن‌ها را بررسی و برخی از مطرح‌ترین آن‌ها را نیز معرفی کنیم؛ پس تا پایان مطلب همراه ما باشید.

مفهوم F-NFT و دارایی‌های تقسیم‌شده (Fractionalized Assets) چیست؟

یکی از اولین پرسش‌هایی که درباره توکن‌های غیرمثلی تقسیم‌شده یا F-NFT به ذهن خطور می‌کند، این است که F-NFT دقیقاً چیست؟ خوشبختانه این مفهوم چندان پیچیده نیست. درک مفهوم محوری تقسیم‎‌بندی دارایی‎‌ها می‌تواند به فهمیدن معنای توکن‌های غیرمثلی تقسیم‌‌شده کمک کند. به‌طورکلی، تقسیم‌بندی NFTها بدین‌معناست که هرکسی بتواند صاحب بخشی هرچند کوچک از یک NFT کامل باشد.

در‌حقیقت، شاید این مفهوم کم‌و‌بیش مانند مالکیت بخشی از سهام یک شرکت باشد. به‌زبان ساده‌تر، می‌توان گفت تقسیم‎‌بندی راه‌حلی نوآورانه‎ برای سوق‌دادن فناوری NFT به‌سمت سرمایه‌‎گذاران خُرد و طبقه متوسط جامعه است.

حالا با درنظرگرفتن مفهوم تقسیم‌‎بندی دارایی‌ها، بیایید به این پرسش برگردیم که NFT‌های تقسیم‌شده چیست؟ ازلحاظ طراحی فنی، NFTهای تقسیم‎‌شده تفاوت چندانی با NFTهای عادی ندارند. تنها تفاوت چشمگیر آن‌ها با توکن‌های غیرمثلی این است که F-NFTها به قطعات یا بخش‎‌های کوچک‎‌تری تقسیم شده‌اند. قطعه‌قطعه‌شدن هر NFT به همه علاقه‌مندان امکان می‌دهد که بخشی از هر‌یک از NFTهای دلخواهشان را دراختیار داشته باشند.

یکی از فناوری‌های راه‌گشا‌ در ایجاد F-NFTها استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contract) است. این قراردادها کمک می‌‎کنند تا مقدار مشخصی از NFTها با سهم مالکیت مشخص ایجاد شوند. توکن‌های تقسیم‌شده به هرکدام از دارندگان خود سهمی‎ از مالکیت NFT را ارائه می‌‎دهند. نکته جالب این است که هرکسی می‌تواند توکن‌های غیرمثلی تقسیم‌‎شده خود را در بازارهای ثانویه NFT تبادل یا معامله کند.

آیا می‌توان توکن‌های غیرمثلی را تقسیم کرد؟

هم بله و هم خیر. پاسخ به این پرسش بسیار پیچیده است. درواقع ازلحاظ فنی، یک NFT تقسیم‌پذیر نیست؛ چون مثلی (Fungible) نیست. همان‌طورکه نمی‎‌توان تابلوِ نقاشی مونالیزا را با حفظ ارزش آن به دو بخش تقسیم کرد، توکن غیرمثلی بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) را نیز نمی‌توان به دو بخش تقسیم کرد. این کار فقط زمانی ممکن است که NFT‌های تقسیم‌شده را به‌کار ببرید.

در‌اصل، توکن غیرمثلی را نمی‌توان به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرد؛ ولی NFT‌های تقسیم‌شده راه‌حل جایگزینی برای این محدودیت ارائه می‌کنند. شما با خرید یک F-NFT، در‌حقیقت سند مالکیت یک بخش از NFT اصلی را می‌خرید.

ناگفته نماند که چندی پیش استانداردی با نام ERC-864 روی بلاک چین اتریوم ایجاد شد که قرار بود امکان ساخت NFTهای تقسیم‌شده را فراهم کند؛ اما در‌نهایت، این استاندارد راه به جایی نبرد و فعلاً تنها روش تقسیم‌کردنِ NFTها استفاده از F-NFTهاست.

F-NFT چگونه کار می‌کند؟

به‌طور‌کلی، هر NFT یک توکن است که بر‌اساس استاندارد مشخصی طراحی و پیاده‌سازی شده است. دو استاندارد متفاوت برای ساخت توکن‌های غیرمثلی عبارت‌اند از: استاندارد ERC-721 اتریوم و استاندارد BEP-721 بی‌ان‌بی (BNB). هر‌یک از این استانداردها برای NFT‌های شبکه‌های مخصوص خود به‌کار می‌‎روند.

پیش از فرایند تقسیم‌شدن یک NFT، توکن‌ها باید در یک قرارداد هوشمند قفل شوند. قراردادهای هوشمند برنامه‌هایی روی یک بلاک چین هستند که توابع و عملکردها را به‌طورخودکار و در زمان تکمیل شرایط از‌پیش‌تعیین‌شده اجرا می‎‌کنند. زمانی‌که NFT اصلی یا کامل در قرارداد هوشمند قفل شد، این قرارداد بر‌اساس قوانین از‌پیش‌تعیین‌شده خود توکن غیرمثلی مدنظر را به بخش‌های کوچک‎‌تر تقسیم می‎‌کند. هر‌یک از بخش‌های کوچک‌تر با یک F-NFT نمایندگی می‌شود. تعداد این بخش‌های کوچک‌تر به‌همراه قیمت و متادیتا و دیگر ویژگی‌های آن‌ها را مالک NFT اصلی مشخص می‌کند.

توکن‌های غیرمثلی نمی‌توانند به بخش‌های کوچک‎‌تر تقسیم شوند‌؛ ازاین‌رو، F-NFTها راه‌حل جایگزینی برای این محدودیت ارائه می‌کنند. شما با خرید یک F-NFT، در‌حقیقت سند مالکیت بخشی از NFT اصلی را می‌خرید.

پس‌ازآن، هرکدام از بخش‌ها یا توکن‌ها مالکیت جزئی از کل NFT اصلی را نمایندگی می‌کنند و در محدوده‎ زمانی مشخص یا تا فروش کامل می‌‎توانند به فروش گذاشته شوند. تعداد بخش‌ها را مالک NFT اصلی تعیین می‌کند؛ بنابراین، تقسیم یک NFT به هزار یا ۱۰هزار یا حتی ۱۰‌میلیون توکن نیز امکان‎‌پذیر است.

این قابلیت نشان می‌دهد که در‌عمل می‌توان یک نقاشی ارزشمند را نیز توکنیزه کرد؛ مانند تابلوِ «شب پرستاره» وینسنت ون‌گوگ که ارزشی بیش از ۱۰۰میلیون دلار دارد. پس از ساخت توکن غیرمثلی اصلی، می‌توان آن را تقسیم‌بندی و به هزاران یا حتی صدها هزار بخش تقسیم کرد؛ درنتیجه، افراد عادی با سرمایه متوسط هم بخشی از یک اثر هنری گران‌قیمت را می‌توانند بخرند.

تفاوت F-NFT و NFT چیست؟

همان‌طورکه گفتیم، NFTهای تقسیم‎‌شده که با عنوان F-NFT شناخته می‌شوند، نشان‌دهنده درصدی از مالکیت یا بخش‌هایی از یک NFT کامل هستند؛ بنابراین، تفاوت بین این دو کاملاً مشهود است. یک NFT موجودیتی کامل است؛ در‌حالی‌که F-NFTها را می‌توان جزء یا بخشی از یک کل در نظر گرفت.

توجه به این نکته نیز مهم است که فرایند تقسیم‌بندی‌کردن معکوس‌پذیر است و F-NFT‌ها نیز می‌توانند به یک NFT کامل تبدیل شوند. قراردادهای هوشمندی که یک NFT را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کنند، معمولاً گزینه‌ای برای بازخرید هم دارند. این گزینه به سرمایه‌گذار F-NFT امکان می‌دهد که همه F-NFTهای دیگر را بخرد و NFT کامل را آزاد کند.

دارنده F-NFT می‌تواند با انتقال تعداد مشخصی از توکن‌های تقسیم‌شده از یک مجموعه به قرارداد هوشمند آن، گزینه بازخرید را برای جمع‌کردن قطعات دیگر NFT اصلی فعال کند. با فعال‌شدن این گزینه، رویداد حراج بازخرید برای مدت‌زمان مشخصی اجرا می‌شود و به دیگر دارندگان F-NFTها فرصت تصمیم‌گیری برای فروش می‌دهد. اگر فرایند بازخرید در این مدت‌زمان انجام گیرد، بخش‌ها به‌طورخودکار به قرارداد هوشمند بازمی‌گردند و خریدار صاحب کل NFT می‌شود.