طراخی فروشگاه اینترنتی

برنامه نویسی سمت کلاینت یا کاربر چیست ؟

برنامه نویسی سمت کلاینت یا کاربر نوعی از برنامه نویسی وب به حساب می‌آید که شامل ساخت برنامه‌هایی است که روی کلاینت یا دستگاه کاربر پیاده‌سازی می‌شوند. در توسعه وب، سمت کلاینت (Client Side) به همه آنچه در برنامه‌های تحت وب گفته می‌شود که قابل نمایش هستند یا با کاربر ارتباط دارند. در واقع، برنامه نویسی سمت کلاینت شامل مواردی می‌شود که کاربر آن‌ها را می‌بیند؛ از جمله متن‌ها، تصاویر، بخشی از رابط کاربری (User Inteface | UI) و هر گونه عملکردی که در مرورگر کاربر انجام می‌شود. زبان نشانه‌گذاری متن (Markup Language) مانند HTML و زبان استایل‌دهی به متن مانند CSS در مرورگرهای سمت کلاینت قابل تفسیر هستند.

به علاوه، بسیاری از توسعه دهندگان امروزی ترجیح می‌دهند که برنامه نویسی سمت کلاینت بیشتری در معماری برنامه‌های خود نسبت به برنامه نویسی‌های سمت سرور (Server-Side Programming) انجام دهند و پروژ‌های خود را طبق منطق برنامه‌های پویا پیاده‌سازی کنند. به همین دلیل، معمولاً برنامه و اپلیکیشن‌های مدرن در سمت کلاینت پیاده‌سازی می‌شوند. برنامه نویسی سمت کاربر اغلب با زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) نوشته می‌شود. به برنامه نویسی سمت کلاینت، توسعه یا برنامه نویسی فرانت اند هم گفته می‌شود. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که این دو اصطلاح دقیقاً به یک معنی نیستند.

برنامه نویسی سمت کلاینت به مکانی اشاره دارد که فرآیندها با زبان‌های برنامه نویسی گوناگون در آن اجرا می‌شوند، در حالی که برنامه نویسی فرانت‌اند به انواع فرآیندهایی اشاره دارد که در سمت کلاینت اجرا شده‌اند. می‌توان گفت که اسکریپت نویسی سمت کلاینت به معنی پیاده‌سازی اسکریپت‌ها مانند کدهای جاوا اسکریپت در دستگاه کاربر و معمولاً در مرورگر است. هر نوع اسکریپتی اگر با جاوا اسکریپت نوشته شده باشد، می‌تواند در سمت کلاینت پیاده‌سازی شود زیرا جاوا اسکریپت معمولاً در همه مرورگرها و برنامه‌ها پشتیبانی می‌شود. زبان‌های اسکریپت نویسی دیگر فقط زمانی می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند که در مرورگر کاربر پشتیبانی شوند.

برنامه نویس سمت کلاینت کیست؟

برنامه نویسان و توسعه دهندگان سمت کلاینت کسانی هستند که روی برنامه نویسی بخشی از وب سایت تمرکز می‌کنند. این برنامه نویسان با کاربران وب سایت تعامل بیشتری دارند. گاهی اوقات می‌توان برنامه نویس سمت کاربر را به دلیل اینکه روی قسمت شهودی وب سایت (Front) کار می‌کند به عنوان یک توسعه دهنده فرانت‌اند (Front End Development) در نظر گرفت.
 

برنامه نویسان و توسعه دهندگان سمت کلاینت یا کاربر وظایف گوناگونی دارند که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها پرداخته شده است:

ایجاد طرح‌بندی‌های (Layout)

طراحی رابط کاربری (User Interface)

افزودن فرم اعتبارسنجی (ٰAdding Form Validation)

افزودن عناصر بصری مانند رنگ، فونت و سایر موارد به وب سایت ها
و ...

افرادی که در زمینه طراحی وب سایت و طراحی تجربه کاربری (User Experience Design | UX) فعالیت دارند، از زبان‌های برنامه نویسی خاصی از جمله HTML، جاوا اسکریپت، CSS، کاتلین (Kotlin) استفاده می‌کنند. در بخش بعدی مقاله «برنامه نویسی سمت کلاینت یا کاربر چیست» به طور خلاصه مروری بر تعریف اسکریپت نویسی یا برنامه نویسی سمت سرور انجام می‌شود.

مدل کلاینت سرور چیست؟

معمولاً برنامه نویسی سمت سرور و سمت کاربر در کنار یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه، بیشتر وب سایت‌های اینترنتی از مدل‌های کلاینت سرور (Client-Server) استفاده می‌کنند. در این نوع از وب سایت‌ها، دستگاه‌های کاربران به جای برقراری ارتباط مستقیم با یکدیگر با استفاده از شبکه سرورهایی که وجود دارند با یکدیگر ارتباط برقرار و داده‌های مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند. دستگاه‌هایی مانند لپ تاپ، تلفن‌های هوشمند و رایانه‌های رومیزی به عنوان کلاینت سرورها در نظر گرفته می‌شوند. دستگاه‌های کاربران درخواست‌هایی را به سرور برای صفحات وب یا برنامه‌ها ارسال می‌کنند و سرورها پاسخ‌ها را ارائه می‌دهند.

مدل‌های کلاینت سرور به این دلیل مورد استفاده قرار می‌گیرند که سرورها معمولاً قدرتمندتر و قابل اعتمادتر از دستگاه‌های کاربران هستند. این نوع مدل محیط تحت کنترل کاربر را همیشه در دسترس قرار می‌دهد. گاهی ممکن است سرورهای اصلی که یک وب سایت به آن متصل است از کار بیفتد اما معمولاً سرور دیگری جایگزین آن می‌شود. همچنین، کاربران می‌توانند دستگاه‌های خود را روشن و خاموش کنند یا دستگاه‌های آن‌ها خراب یا گم شوند و این امر تأثیری روی خدمات اینترنت کاربران دیگر نمی‌گذارد. سرورها می‌توانند به چندین دستگاه کاربر به طور همزمان خدمات بدهند و هر دستگاه کلاینت می‌توانند درخواست‌هایی را به چندین سرور ارسال کند. تعامل چندین کلاینت با سرور در تصور زیر مشاهده می‌شود.