دسته بندی
-
ضرورت ايجاد پشتوانه تئوريك براي علوم ميان‌رشته‌اي در ايران / دكتر علي‌اكبر عليخاني
-
همايش مطالعات ميان‌رشته‌اي در بيست دوم و بيست و سوم ارديبهشت سال 1388 در محل دانشگاه تهران برگزار شد. در اين همايش مطالب مختلف و مهمي در مورد مباني نظري و اجرايي درخصوص رشته‌هاي ميان‌رشته‌اي و اجراي آنها توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و پژوهشکده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، بيان شد. به همين منظور تعدادي از سخنراني‌هاي ارائه شده، به صورت خلاصه و مختصر ارائه شده است. سخنراني كه در پي مي‌آيد توسط جناب آقاي دكتر علي‌اكبر عليخاني، رئيس پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري ارائه شده است.
دكتر علي‌اكبر عليخاني
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
رئيس پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري
ضرورت ايجاد پشتوانه تئوريک برای علوم ميان رشته ای در ايران
اگر اجمالا بخواهيم به علت برگزاري اين همايش و ضرورت برگزاري آن توجه كنيم بايد به ضرورت علم و دانش، فلسفه ايجاد علم و دانش كه مبتني بر نظام اسلامي است، توجه كنيم. انسان احساس نياز كرد كه بايد دنبال دانش برود تا مسايل زندگي‌اش را حل كند و زندگي‌اش را به نوع بهتري تبديل كند و مشكلات و چالش‌هاي موجود را از بين ببرد. پيچيدگي جوامع در قرون اخير عموماً و در دهه‌هاي اخير خصوصاً منجر به اين شد كه مسايل پيچيده‌تري در جوامع بشري ايجاد شود، برخي از اين مسائل خيلي پيچيده بود مثل دردهاي ناشناخته كه در علم پزشكي شناخته مي‌شود. هرچه علم پزشكي پيشرفت مي‌كند ضعفش بيشتر آشكار مي‌شود؛ چون هم چنان بیماری هایی در پزشكي شناخته مي‌شوند كه علم پزشكي عاجز از درمان آنهاست. در حوزه علوم انساني اين پيچيدگي و اين مسأله به مراتب مبهم‌تر و بغرنج‌تر است. تقريبا ً از دهه‌هاي اخير، به طور فراگير علوم مختلف در حوزه علوم اجتماعي و انساني از حل مسائل بشري عاجز ماندند و عملاً با اين ناتواني روبرو شدند كه ناخودآگاه آنها را به چند وجهي ديدن مسايل و مباحث و ديدن ابعاد مختلف مسائل و مشكلاتي كه در جوامع بشري وجود دارد، سوق داد. به همين دليل لازم شد كه يك مسأله اجتماعي از منظر شخصيت‌هاي مختلف ديده شود ولي باز هم خيلي كفايت نمي‌كرد. چون در هر گفتمان و تخصصي هر كسي حرف خودش را ميزد؛ ضرورت بعدي اين بود كه يك نفر بتواند چند وجهي ببيند، يعني آن گفتمان 3يا 4 نوع دانش؛ 3 يا 4 نوع وجه؛ در 3 يا 4 فرد جمع نشود، بلكه همه در يك نفر جمع شود و بلكه اينها را يكي كند و الا در صورت اول فقط هر كسي از منظر خود مي‌بيند و تحليل مي‌كند و مشكل هم چنان باقي خواهد بود. در نهايت اساس جديدي ايجاد شد و مباحث ميان‌رشته‌اي پا به عرصه وجود گذاشت.
در ايران هم به تبع مشكلات و نيازهايي كه در جامعه وجود داشت و به تبع تخصص‌هايي كه در عرصه‌هاي اداري و اجرايي مورد نياز بود و ما فاقد آن تخصص‌ها بوديم، به‌تدريج روند به اين سمت رفت و علوم ميان‌رشته‌اي شكل گرفت. وزارت علوم به اين نتيجه رسيد كه تعدادي رشته‌هاي جديد ميان‌رشته‌اي را كه مبتني بر نيازسنجي و برآوردن نيازهاي تخصصي سازمان‌هاي دولتي بود، تعيين كند. در تعيين این رشته‌ها، دوستان و همكاران عزيز بنده در پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي چند سال زحمت كشيدند و حجم سنگيني از اقدامات اداري و پژوهشي وبررسي‌ها انجام شد و درنهايت ما توانستيم 230 رشته را طراحي و تعريف كنيم كه بررسي و عرضه شود.
در ادامه بحث بعدي كه مطرح شد اين بود كه فقط رشته‌ها را طراحي و تدوين كنيم، كافي نيست، چون اين رشته وقتي در عرصه عمل مي‌رود، همانند هر رشته ديگر و هر اقدام علمي وبشري ديگر، آسيب‌ها و مشكلات و موانعي دارد. اينكه اصلاً روش آنها چه باشد و چگونه اجرا شوند كه بتوانند هدفي كه برايشان تعريف شده، برآورده كنند و بتوانند پاسخگوي نيازها باشند. مشكل بعدي اين است كه در كنار تعريف رشته‌ها و برگزاري آنها و گرفتن دانشجو و تربيت متخصص در دانشگاه‌ها، بايد به اين اهداف هم توجه شود به‌خصوص توجه به اينكه بايد پشتوانه نظري قوي داشته باشد و پشتوانه علمي داشته باشد.
به همين دليل بود كه ما در پژوهشكده، يك راه و عرصه و جبهه جديد را باز كرديم كه بتوانيم مقداري روي مباني نظري، آسيب‌ها و مشكلاتي كه ممكن است ايجاد شود و روش‌هاي مطالعات ميان‌رشته‌اي و ساير جوانبش كار كنيم. اين امر منجر به اين شد كه ما يك سري آثار را ترجمه كنيم و تعدادي پروژه تحقيقاتي سفارش دهيم. علاوه بر اين آثار لازم بود، مقداري بتوانيم ادبيات عمومي توليد كنيم و روي مشكلات خودمان هم متمركز شويم و مقالاتي را درخواست كنيم كه با شرايط و رشته‌هاي دانشگاه امام صادق(ع) متناسب باشد. به همين دليل اين همايش را برگزار كرديم. هم چنان كه مي‌بينيد موضوع كاملاً جديد است، در دنياي غرب در حدود 2 يا 3 دهه است كه فراگير شده؛ البته شايد عمر طرح مباحث ميان رشته اي به 5 دهه برسد.
تعاريف، نظريه‌ها و ديدگاه‌هاي متنوع و متعددي در زمينه اين رشته‌ها ارائه شده است. با توجه به اين تعاريف در مجموع اگر بخواهيم تعريفي از ميان‌رشته‌اي ارائه دهيم ميان‌رشته‌اي عبارت است از فرايند ارتباط، تعامل و تلفيق خلاق و بهره‌ور دانش، مفاهيم و روش‌ها و تجارب و تخصص‌هاي دو يا چند حوزه يا رشته علمي به منظور دست‌يابي به شناخت جامع، فهم گويا و تحليل علمي مسائل، موضوعات و پديده‌هاي واقعي. در شرايط پيچيده موضوع و مسئله براي هر يك از فعاليت‌هاي اصلي ميان‌رشته‌اي يعني آموزش و پژوهش مي‌توان كاركردهاي دقيق‌تري عرضه و ارائه كرد. بر آن اساس تحقيق ميان‌رشته‌اي يك نوع همكاري علمي و آكادميك ميان پژوهشگران و متخصصان دو يا چند رشته علمي و آموزشي است که به جهت تعيين و تأمين هدف‌هاي معين در ابعاد علمي، فرهنگي و اجتماعي با يكديگر كار مي‌كنند. با وجود اين رويكردها و فعاليت‌هاي ميان‌رشته‌اي بر اساس دانش، نظريه‌ها و تخصص‌ها و مهارت‌ها و روش‌هاي رشته‌اي كاربرد مي‌يابند. درميان‌رشته‌اي فرايند پيچيده مسائل و غير ترتيبي بودن روابط و مناسبات اجتماعي ميان حوزه‌هاي مختلف مطرح است كه مطالعه، تحقيق و شناخت آنها و ابزارها و چشم‌اندازهاي رشته‌اي بي‌نتيجه و بي‌فايده است. به همين دليل مطالعات رشته‌اي در دهه‌هاي اخير ناتوان از پاسخگويي به مسائلي است كه بسياري از آن ها دچار تعصب‌هاي رشته‌اي هستند و بسياري از رشته‌ها خودشان به حجاب و مانع تبديل شدند كه نتوانند ديگري را ببينند و گاهي حتي اين تعصبات رشته‌اي را به وضوح در دانشگاه‌هايمان در ميان نويسندگانمان مي‌بينيم كه هر كسي فكر مي‌كند رشته خودش و فقط آن نظريه‌هايي كه در آن رشته است، مهم است. بنابراين در ميان‌رشته‌اي فرايند پيچيدگي مسائل و غيرطبيعي بودن روابط و مناسبات اجتماعي ميان حوزه‌هاي مختلف مطرح است كه مطالعه، تحقيق و شناخت آنها با ابزار و چشم‌اندازهاي رشته‌اي بي‌نتيجه و بي‌فايده است. اين بدان معني است كه رويكردهاي ميان‌رشته‌اي اگر چه از روابط دروني دانش، نظريه‌ها، روش‌ها و الگوهاي جديد ارتباطي ميان‌رشته‌اي و ساختارهاي رشته‌اي شكل مي‌گيرند اما از ظرفيت‌ها و خصلت‌هايي برخوردارند كه آنها را به صورت يك گفتمان مطلوب و قالب فهم معرفي مي‌كند. به اميد روزي كه انشاءا... ميان‌رشته‌اي جايگاه مطلوب خودش را در كشور ما پيدا كند و بتواند وجوه كاربردي و علمي كه از آنها انتظار مي‌رود تحقق ببخشد و ما بتوانيم مسائل خودمان را با آن حل كنيم. -
00
{ JOURNAL_ZOOM }
|
همايش مطالعات ميان‌رشته‌اي در بيست دوم و بيست و سوم ارديبهشت سال 1388 در محل دانشگاه تهران برگزار شد. در اين همايش مطالب مختلف و مهمي در مورد مباني نظري و اجرايي درخصوص رشته‌هاي ميان‌رشته‌اي و اجراي آنها توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و پژوهشکده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، بيان شد. به همين منظور تعدادي از سخنراني‌هاي ارائه شده، به صورت خلاصه و مختصر ارائه شده است. سخنراني كه در پي مي‌آيد توسط جناب آقاي دكتر علي‌اكبر عليخاني، رئيس پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري ارائه شده است.
|
دكتر علي‌اكبر عليخاني
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
رئيس پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري
ضرورت ايجاد پشتوانه تئوريک برای علوم ميان رشته ای در ايران
اگر اجمالا بخواهيم به علت برگزاري اين همايش و ضرورت برگزاري آن توجه كنيم بايد به ضرورت علم و دانش، فلسفه ايجاد علم و دانش كه مبتني بر نظام اسلامي است، توجه كنيم. انسان احساس نياز كرد كه بايد دنبال دانش برود تا مسايل زندگي‌اش را حل كند و زندگي‌اش را به نوع بهتري تبديل كند و مشكلات و چالش‌هاي موجود را از بين ببرد. پيچيدگي جوامع در قرون اخير عموماً و در دهه‌هاي اخير خصوصاً منجر به اين شد كه مسايل پيچيده‌تري در جوامع بشري ايجاد شود، برخي از اين مسائل خيلي پيچيده بود مثل دردهاي ناشناخته كه در علم پزشكي شناخته مي‌شود. هرچه علم پزشكي پيشرفت مي‌كند ضعفش بيشتر آشكار مي‌شود؛ چون هم چنان بیماری هایی در پزشكي شناخته مي‌شوند كه علم پزشكي عاجز از درمان آنهاست. در حوزه علوم انساني اين پيچيدگي و اين مسأله به مراتب مبهم‌تر و بغرنج‌تر است. تقريبا ً از دهه‌هاي اخير، به طور فراگير علوم مختلف در حوزه علوم اجتماعي و انساني از حل مسائل بشري عاجز ماندند و عملاً با اين ناتواني روبرو شدند كه ناخودآگاه آنها را به چند وجهي ديدن مسايل و مباحث و ديدن ابعاد مختلف مسائل و مشكلاتي كه در جوامع بشري وجود دارد، سوق داد. به همين دليل لازم شد كه يك مسأله اجتماعي از منظر شخصيت‌هاي مختلف ديده شود ولي باز هم خيلي كفايت نمي‌كرد. چون در هر گفتمان و تخصصي هر كسي حرف خودش را ميزد؛ ضرورت بعدي اين بود كه يك نفر بتواند چند وجهي ببيند، يعني آن گفتمان 3يا 4 نوع دانش؛ 3 يا 4 نوع وجه؛ در 3 يا 4 فرد جمع نشود، بلكه همه در يك نفر جمع شود و بلكه اينها را يكي كند و الا در صورت اول فقط هر كسي از منظر خود مي‌بيند و تحليل مي‌كند و مشكل هم چنان باقي خواهد بود. در نهايت اساس جديدي ايجاد شد و مباحث ميان‌رشته‌اي پا به عرصه وجود گذاشت.
در ايران هم به تبع مشكلات و نيازهايي كه در جامعه وجود داشت و به تبع تخصص‌هايي كه در عرصه‌هاي اداري و اجرايي مورد نياز بود و ما فاقد آن تخصص‌ها بوديم، به‌تدريج روند به اين سمت رفت و علوم ميان‌رشته‌اي شكل گرفت. وزارت علوم به اين نتيجه رسيد كه تعدادي رشته‌هاي جديد ميان‌رشته‌اي را كه مبتني بر نيازسنجي و برآوردن نيازهاي تخصصي سازمان‌هاي دولتي بود، تعيين كند. در تعيين این رشته‌ها، دوستان و همكاران عزيز بنده در پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي چند سال زحمت كشيدند و حجم سنگيني از اقدامات اداري و پژوهشي وبررسي‌ها انجام شد و درنهايت ما توانستيم 230 رشته را طراحي و تعريف كنيم كه بررسي و عرضه شود.
در ادامه بحث بعدي كه مطرح شد اين بود كه فقط رشته‌ها را طراحي و تدوين كنيم، كافي نيست، چون اين رشته وقتي در عرصه عمل مي‌رود، همانند هر رشته ديگر و هر اقدام علمي وبشري ديگر، آسيب‌ها و مشكلات و موانعي دارد. اينكه اصلاً روش آنها چه باشد و چگونه اجرا شوند كه بتوانند هدفي كه برايشان تعريف شده، برآورده كنند و بتوانند پاسخگوي نيازها باشند. مشكل بعدي اين است كه در كنار تعريف رشته‌ها و برگزاري آنها و گرفتن دانشجو و تربيت متخصص در دانشگاه‌ها، بايد به اين اهداف هم توجه شود به‌خصوص توجه به اينكه بايد پشتوانه نظري قوي داشته باشد و پشتوانه علمي داشته باشد.
به همين دليل بود كه ما در پژوهشكده، يك راه و عرصه و جبهه جديد را باز كرديم كه بتوانيم مقداري روي مباني نظري، آسيب‌ها و مشكلاتي كه ممكن است ايجاد شود و روش‌هاي مطالعات ميان‌رشته‌اي و ساير جوانبش كار كنيم. اين امر منجر به اين شد كه ما يك سري آثار را ترجمه كنيم و تعدادي پروژه تحقيقاتي سفارش دهيم. علاوه بر اين آثار لازم بود، مقداري بتوانيم ادبيات عمومي توليد كنيم و روي مشكلات خودمان هم متمركز شويم و مقالاتي را درخواست كنيم كه با شرايط و رشته‌هاي دانشگاه امام صادق(ع) متناسب باشد. به همين دليل اين همايش را برگزار كرديم. هم چنان كه مي‌بينيد موضوع كاملاً جديد است، در دنياي غرب در حدود 2 يا 3 دهه است كه فراگير شده؛ البته شايد عمر طرح مباحث ميان رشته اي به 5 دهه برسد.
تعاريف، نظريه‌ها و ديدگاه‌هاي متنوع و متعددي در زمينه اين رشته‌ها ارائه شده است. با توجه به اين تعاريف در مجموع اگر بخواهيم تعريفي از ميان‌رشته‌اي ارائه دهيم ميان‌رشته‌اي عبارت است از فرايند ارتباط، تعامل و تلفيق خلاق و بهره‌ور دانش، مفاهيم و روش‌ها و تجارب و تخصص‌هاي دو يا چند حوزه يا رشته علمي به منظور دست‌يابي به شناخت جامع، فهم گويا و تحليل علمي مسائل، موضوعات و پديده‌هاي واقعي. در شرايط پيچيده موضوع و مسئله براي هر يك از فعاليت‌هاي اصلي ميان‌رشته‌اي يعني آموزش و پژوهش مي‌توان كاركردهاي دقيق‌تري عرضه و ارائه كرد. بر آن اساس تحقيق ميان‌رشته‌اي يك نوع همكاري علمي و آكادميك ميان پژوهشگران و متخصصان دو يا چند رشته علمي و آموزشي است که به جهت تعيين و تأمين هدف‌هاي معين در ابعاد علمي، فرهنگي و اجتماعي با يكديگر كار مي‌كنند. با وجود اين رويكردها و فعاليت‌هاي ميان‌رشته‌اي بر اساس دانش، نظريه‌ها و تخصص‌ها و مهارت‌ها و روش‌هاي رشته‌اي كاربرد مي‌يابند. درميان‌رشته‌اي فرايند پيچيده مسائل و غير ترتيبي بودن روابط و مناسبات اجتماعي ميان حوزه‌هاي مختلف مطرح است كه مطالعه، تحقيق و شناخت آنها و ابزارها و چشم‌اندازهاي رشته‌اي بي‌نتيجه و بي‌فايده است. به همين دليل مطالعات رشته‌اي در دهه‌هاي اخير ناتوان از پاسخگويي به مسائلي است كه بسياري از آن ها دچار تعصب‌هاي رشته‌اي هستند و بسياري از رشته‌ها خودشان به حجاب و مانع تبديل شدند كه نتوانند ديگري را ببينند و گاهي حتي اين تعصبات رشته‌اي را به وضوح در دانشگاه‌هايمان در ميان نويسندگانمان مي‌بينيم كه هر كسي فكر مي‌كند رشته خودش و فقط آن نظريه‌هايي كه در آن رشته است، مهم است. بنابراين در ميان‌رشته‌اي فرايند پيچيدگي مسائل و غيرطبيعي بودن روابط و مناسبات اجتماعي ميان حوزه‌هاي مختلف مطرح است كه مطالعه، تحقيق و شناخت آنها با ابزار و چشم‌اندازهاي رشته‌اي بي‌نتيجه و بي‌فايده است. اين بدان معني است كه رويكردهاي ميان‌رشته‌اي اگر چه از روابط دروني دانش، نظريه‌ها، روش‌ها و الگوهاي جديد ارتباطي ميان‌رشته‌اي و ساختارهاي رشته‌اي شكل مي‌گيرند اما از ظرفيت‌ها و خصلت‌هايي برخوردارند كه آنها را به صورت يك گفتمان مطلوب و قالب فهم معرفي مي‌كند. به اميد روزي كه انشاءا... ميان‌رشته‌اي جايگاه مطلوب خودش را در كشور ما پيدا كند و بتواند وجوه كاربردي و علمي كه از آنها انتظار مي‌رود تحقق ببخشد و ما بتوانيم مسائل خودمان را با آن حل كنيم.
|
نظر شما
{ JOURNAL_VISIT } : ۱۸۲۶
{ JOURNAL_DATE } : 08 آبان 1389
-
خدمات طراحی سایت
-
ویترین اخبار
- راه اندازی سایت نشریه الکترونیک فرهنگ انقلاب اسلامی
- ملاک شناخت یک شرکت طراحی سایت قوی و توانا برای راه اندازی سایت اینترنتی شما چیست؟
- فرا رسیدن نوروز باستانی، یادآور شکوه ایران و یگانه یادگار جمشید جم بر همه ایرانیان پاک پندار، راست گفتار و نیک کردار خجسته باد
- راه اندازی وب سایت اینترنتی ماشین سازی درستگاههای تولید آرد
- راه اندازی وب سایت اینترنتی ملک آریا
- 7 مورد از قابلیتهای غیرمنتظره در iOS 7
- Apex در برابر Nova: مقایسه دو لانچر اندروید
- پاداش 15,000 دلاری برای شکستن قفل TouchID
- نیکون از AW1، اولین دوربین ضد آب با قابلیت تعویض لنز، پرده برداشت
- لومیا 1520 نوکیا و این بار مشخصات فنی، قیمت و زمان عرضه
- رکورد فروش موبایل در دست 8 مدل
- اپل در حال تست نسخه های 701 و702 و 71 سیستم عامل iOS؟
- علت دقیق سرعت پایین اینترنت را نمیدانیم
- بررسی اکسپریا Z1 سونی
- آموزش ساخت ایمیل یاهو پس از حذف ایران!
- سهام توییتر روانه بازار بورس میشود
- تبلیغات تازه مایکروسافت علیه آیفون شکست خورد
- مدیرعامل اینتل: تبلتهای زیر 100 دلاری در تعطیلات سال نوی میلادی از راه میرسند
- 27 شهریور iOS 7 برای آیفونها و آیپدها منتشر میشود
- کنسول بازی جدید سونی با قابلیت های جذاب و قیمت مناسب معرفی شد: Vita TV
- کمپانی دل برای چینی ها لب تاب لوحی می سازد!!!
- ایسوس فون پد 7 اینچی جدید را معرفی کرد: تبلت/تلفن هیبریدی با اسپیکر دو کاناله
- یاهو لوگوی جدید خود را رونمایی کرد
- ایسوس از لپتاپ لمسی و ارزان قیمت X102BA با پردازنده AMD پرده برداشت
- دوباره Moto X و این بار تصویر رندر شده تبلیغاتی آن [بروز شد]
- ولخرجیهای گوگل در حوزه دیتاسنتر ادامه دارد: 6-1 میلیارد دلار در سه ماهه دوم 2013
- تشکیل گروه جهانی« طراحی فناوریهای پوشیدنی» در موتورولا، با استناد به آگهی استخدام این شرکت
- آشنایی با سیستمفایلها و نحوه فرمتکردن درایوهای خارجی در مک
- سرفیس RT هنوز نمرده است
- دانلود کنید: اپلیکیشن VLC برای کاربران iOS منتشر شد
- بررسی همهجانبۀ شایعات پیرامون ساعتهای هوشمند
- تصاویر واضح از آیفون ارزان قیمت در کنار آیفون 5 فاش شد
- تبدیل تصاویر به فرمت ICO و استخراج آیکونها از فایلهای با فرمت EXE و DLL
- نسخه جدید اندروید در 2 مردادماه معرفی میشود
- ال جی از نام G2 برای پرچمدار بعدی خود استفاده میکند
- مشخصات فنی و بنچمارک گلکسی نوت 3 فاش شد
- تصویر و مشخصات جدید آیفون 5S به بیرون درز کرد: صفحه نمایش IGZO، دوربین 12 مگاپیکسل، پردازنده سریعتر و پردازنده گرافیکی چهار هستهای
- آیا میتوان پس از مرگ اطلاعات با ارزش را در اختیار خانواده، دوستان و آشنایان قرار داد؟
- تصاحب Omek توسط اینتل ممکن است باعث شود هرگز نیاز به لمس کامپیوتر خود نباشید
- نسخه جدید تحت وب نقشه گوگل در دسترس همگان قرار گرفت
- تلفن G2 ال جی مجهز به باتری 2540 میلی آمپر ساعتی است
- جزئیات بیشتر از دوربین 20 مگاپیکسلی هونامی: سنسوری بزرگ ولی نه به اندازهی لومیا 1020
- مرور تاریخچه دوربین در گوشیهای برجسته نوکیا
- دریافت استاندارد و رتبه 6 از 10 گوگل توسط سایت شرکت راوک نگار پارس
- بروزرسانی تعدادی از جدیدترین نمونه آثار طراحی سایت های هوشمند راوک نگار پارس
-
نماد اعتماد الکترونیکی
-
آمار بازدید
- کل (online):۲۴۶۱
- اعضاء (online):۰
- میهمان (online):۲۴۶۱
- بازدید امروز::۲۳۸۶
- بازدید دیروز::۴۱۶۷
- بازدید کل::۳۰۲۴۴۹۸۷
-
تبلیغات